RD: Berijming 1773: vertrouwd, verouderd, toe aan aanvulling
Jan Pieter Kuijper | Bron: Reformatorisch Dagblad | Beeld Sjaak Verboom
"Ik roem in God; ik prijs ’t onfeilbaar woord, ik heb het zelf uit Zijnen mond gehoord.” Het zijn woorden uit Psalm 56:5 uit de psalmberijming van 1773. Dit psalmvers gaf ds. J.S. van der Net graag op in zijn tijd als predikant van de gereformeerde gemeente te Apeldoorn. Ik zong het mee, keer op keer, vol overgave. Het is ook deze psalm die het RD in 2013 in een prijsvraag verwerkte: ”maak je Schriftberijming”. Arie Maasland en ik deden mee aan die prijsvraag. Arie met Psalm 4 en ik met Psalm 56. Zo zijn zo’n tien jaar geleden de eerste regels van De Nieuwe Psalmberijming (DNP) op papier gezet, is stichting Dicht bij de Bijbel opgericht en is er acht jaar met uiteindelijk negen dichters hard gewerkt aan een nieuwe berijming in de taal van nu. In 2021 is de bundel uitgegeven.
Helaas liep het tijdspad van DNP niet gelijk met dat van de bundel Weerklank. Daarom zijn slechts enkele (eerste versies van) berijmingen uit DNP in Weerklank opgenomen. Ook verscheen DNP midden in coronatijd, waardoor een uitgebreide presentatie niet mogelijk was. Toch heeft DNP vrij breed ingang gevonden in gereformeerd en protestants Nederland (CGK/NGK/GKV/PKN), inclusief een deel van de Gereformeerde Bond.
Berijmingen feilbaar
Ik houd van de psalmen, de Geneefse melodieën en de berijming van 1773. Veel verzen hieruit ken ik uit mijn hoofd. Het zijn de oude woorden die me in gedachten schieten bij mooie of moeilijke momenten en niet die van DNP; deze heb ik nooit uit het hoofd geleerd.
Toch is ”1773” niet heilig. De indruk dat dit wél zo is, krijg ik bijna als ik alles lees wat er geschreven is rond deze jubilerende berijming. „De berijming wordt de norm in plaats van de vorm”, schreef ds. W. Kok terecht (RD 5-4). De gereformeerde gezindte dreigt uit het oog te verliezen dat ”1773” maar een berijming (geen vertaling) is, niet het Woord van God.
Dat bewijzen alleen al de geciteerde regels uit Psalm 56: behalve „Ik prijs ’t (...) Woord” komt verder niets van die regels uit de onberijmde tekst. Hoe waar het ook is dat je Gods onfeilbare Woord uit Zijn eigen mond kunt horen, het is niet wat David schrijft. Anders dan het onfeilbare Woord zijn alle berijmingen feilbaar: het zijn maar menselijke pogingen om de onberijmde psalmentekst te vangen in versvorm, maat, ritme en rijm. Elke psalmberijmer maakt keuzes en in mijn overtuiging maken de berijmers van ”1773” betwistbare keuzes. Los van de invloed van het verlichtingsdenken wijkt de tekst vaak onnodig af van de grondtekst, zoals in Psalm 56.
Lees hier het hele artikel in het Reformatorisch Dagblad
